1دانشجوی سابق کارشناسی ارشد ، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد ورامین-پیشوا، دانشکده کشاورزی، گروه بیماری‌شناسی گیاهی، ورامین، ایران
2بخش تحقیقات ویروس‌شناسی گیاهی، موسسه تحقیقات گیاهپزشکی کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران
3استادیار، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد ورامین-پیشوا، دانشکده کشاورزی، گروه بیماری‌شناسی گیاهی، ورامین، ایران
چکیده
سوسن (Lilium spp.)، از خانواده سوسنسانان (Liliaceae) از جمله گیاهان زینتی با اهمیت اقتصادی بالا میباشد که بیماریهای ویروسی از مهمترین عوامل محدود کننده تولید آن میباشند. در سال 1393، تعداد 76 نمونه با علائم مشکوک به آلودگی ویروسی شامل موزائیک، بدشکلی، سبزردی، کاهش رشد و نکروز از گلخانههای زینتی در استان تهران جمعآوری گردید. آلودگی این نمونهها به ویروس موزائیک خیار (Cucumber mosaic virus-CMV) و ویروس موزائیک آرابیس (Arabis mosaic virus-ArMV) با استفاده از روشهای بیولوژیکی، سرولوژیکی و مولکولی مورد بررسی قرار گرفت. بر اساس آزمون الایزا، 45 و 3 نمونه به ترتیب به CMV و ArMV و پنج نمونه دارای آلودگی توام این دو ویروس بودند. نتایج آزمون الایزا با روش بیولوژیکی و مایهزنی گیاهان محک مورد تایید قرار گرفت. همچنین با استفاده از روش مولکولی RT-PCR و به کارگیری آغازگرهای اختصاصی، قطعات DNA مورد انتظار 1100 و 690 جفتباز به ترتیب مربوط به ناحیه ژن پروتئین پوششیCMV و ArMV تکثیر گردید. به کمک روش RT-PCR و آغازگرهای اختصاصـی زیرگـروههای I و II ویروس موزائیـک خیـار، آلودگی نمـونههای لیلیـوم به جـدایـههای زیرگروه I این ویروس تایید شـد. برای ردیابـی ویروس بدون علائـم لیلیـوم (Lily symptomless virus-LSV) و ویروس پیسک لیلیـوم (Lily mottle virus-LMoV) از روش مولکولی RT-PCR و به کارگیری آغازگرهای اختصاصی استفاده شد که آغازگرهای LMoV منجر به تکثیر قطعه DNA به طول مورد انتظار حدود 650 جفتباز در چهار نمونه شدند. در هیـچ یک از نمونهها آلودگی با LSV ردیابی نگردید. این اولین گزارش از وقوع آلودگی به ویروسهای ArMV، CMV و LMoV از لیلیوم در کشور میباشد. روشهای ردیابی بهینهسازی شده در این تحقیق، در مدیریت این بیماریها از طریق تشخیص و حذف منابع آلودگی در برنامههای تولید پیازچههای سالم نقش کاربردی بسیار مهمی دارد
ابتدای صفحه